THICH NHAT HANH OVER ZIEKTE

©Antoine Vandewoude

“Als we een normale goede gezondheid hebben, denken we dat alleen anderen ziek kunnen worden.

We kijken op anderen neer en zeggen dat ze altijd maar ziek zijn, steeds maar allerlei pillen slikken en zich almaar laten masseren. En wij zijn natuurlijk niet zo…denken we.

Maar naar alle waarschijnlijkheid zullen wij op een dag ook ziek worden.

Als we deze realiteit niet bijtijds heel duidelijk en met toewijding overdenken, zullen we er niet mee om kunnen gaan als het eenmaal zo ver is. Onze benen zijn nu nog sterk, we kunnen rennen, loopmediatie doen of voetballen. We kunnen nog heel veel doen met onze armen.

Maar vaak maken we geen goed gebruik van de mogelijkheid die we hebben om goed voor anderen te zorgen, of voor onszelf. We gebruiken onze energie niet om te oefenen onze moeilijkheden te transformeren of om onszelf of anderen te helpen om leed te verzachten.

Op een dag zullen we in bed liggen, en zelfs als we alleen maar zouden willen opstaan en één stap zetten, kunnen we dat niet meer. Daarom moeten we nu al zien dat het zeker is dat we op een dag ziek worden, juist omdat we een lichaam hebben.

Als we dit zien zullen we onze arrogantie over onze goede gezondheid wel laten vallen.” (p 31-32)

Dit is een citaat van Thich Nhat Hanh uit het boek ‘Angst , wijsheid om stormen te doorstaan‘. Hoewel boeken lezen me moeilijk valt, kan ik regelmatig toch niet de drang weerstaan er een in huis te halen en dan maar te kijken wat ik er van kan meepikken. Non-fictie gaat doorgaans iets beter dan fictie. Zo ligt ook dit boek sinds heel kort op de tafel.

Angst en onzekerheid zijn harde realiteiten  waar chronisch zieken meer nog dan niet zieken moeten mee omgaan.

We beseffen het maar al te goed in deze coronatijden wat angst en onzekerhied met ons doen, hoe moeilijk het is ermee om te gaan. Als chronisch zieke weet je nooit hoe de dag beginnen zal als je je ogen opent, noch hoe die zal verlopen. Je kan kleine planningen maken, maar het valt altijd maar af te wachten of je aandoening je de ruimte geeft ook maar iets te ondernemen. Zodoende begon ik onlangs af en toe wat kleine stukjes te lezen.

Ik kwam bovenstaande paragraaf tegen en vond hem heel belangrijk om hier te citeren. 

De hele reden van deze blog is om mensen die nog gezond zijn, te helpen bij deze overpeinzing rond ziek zijn. En om degenen die al in bed liggen en er niet meer uit kunnen, een hart onder de riem te steken. En om zelf een en ander mee te delen aan de wereld, te communiceren over hoe het is om ziek te zijn. Over hoe het is aan de andere kant van de medaille.

Het staat in deze blog vaak geschreven : op een dag kan je zelf aan de beurt zijn, en ziek worden, sneller en onverwachter dan je denkt, ook al denken we : ik nooit.

Ons neoiliberale maatschappelijk systeem laat ons verkeerdelijk geloven in de totale maakbaarheid van het leven, dat alles oplosbaar is, en dat ieder individueel verantwoordelijk is voor zijn of haar lot.

Zo ook met gezondheid. Wie gezond is de dag van vandaag is bijna een held, kan presteren en excelleren! Men doet alsof die het aan zichzelf te danken heeft en alleen aan zichzelf. Terwijl het gros van de mensen gewoon gezond geboren wordt, gratis voor niks! En dat met wat geluk blijft voor een heel lange tijd, mits de gebruikelijke paar tijdelijke kleine griepjes of tegenvallers van welke aard ook.

Ik werd ook gezond geboren, en was behalve de kinderziektes en een goeie valling op tijd en stond, zelden ziek tot rond mijn 38ste, toen het noodlot toe sloeg..

Dus niets is minder waar natuurlijk. Die illusie brengt vaak heel wat frustraties en botsingen mee op allerlei vlakken. Werkt verdelend en stigmatiserend. En dan worden we ziek… We zijn er niet op voorbereid. Vooral als de ziekte nooit meer over gaat. Chronisch en langdurig zieken worden daar op aangesproken, voor verweten, alsof ze niet genoeg ‘hun best doen’.

Net nog vond een professor arbeidsrecht het nodig om de langdurig zieken weer te culpabiliseren, alsof ze profiteurs zijn die moeten gestraft worden. Pijnlijk en het getuigt van een groot gebrek aan inzicht. Het zijn opzettelijk kwetsende nonsens natuurlijk en gevaarlijk polariserend mijns inziens. En wie komt er nog op dezer dagen voor de zieke mensen? 

Ziek is iets wat er niet meer mag zijn, niet kan, ten allen tijde moet vermeden worden.

Ziek zijn mag niet meer. Het is contra-productief. Een van de grootste ziekenfondsen van dit land veranderde zijn naam in ‘gezondheidsfonds’. Ziek wordt weg gefilterd. Hoezo? Je bouwt toch je hele leven met je bijdragen mee aan een fonds/verzekering waar je kan beroep op doen als je ziek wordt? Dat is toch de bestaansreden ervan? En een heel goede overigens? Je hoeft toch geen fonds te voorzien om gezond te zijn, want dat ben je al als je niet ziek bent?

Men spreekt over ziekteverzuim in plaats van ziekteverlof. Iets verzuimen is iets nalaten te doen, als in opzettelijk. Verlof krijgen omdat je ziek bent is inclusiever, begripvoller. Je krijgt tijd om ziek te zijn, hopelijk te herstellen, of verlof van het werken als dat niet meer gaat. Er spreekt nog respect uit. Uit ziekteverzuim niet meer echt. Ik lees en hoor over bedrijven waar mensen doodsbang zijn ziek te worden, omdat ontslag dan het gevolg is. Sanctionering. Dus blijven ze ziek naar het werk gaan en bezwijken vaak uiteindelijk toch. 

Nochtans kan eigenlijk bijna niemand er iets aan doen dat hij of zij ziek wordt. In deze coronatijden staat ziekte meer dan ooit op de agenda. Er wordt verwoed oorlogstaal gebruikt om het erover te hebben, zo groot is het vijandig gevoel geworden tegenover ziekte in onze tijd. Natuurlijk wens je eenieder goede gezondheid toe, maar ziekte is nu eenmaal een belangrijk onderdeel van het leven, daar valt niet onderuit te komen. Hoe vreselijk dat ook is. Het is eigenlijk bizar dat er niet meer over gesproken wordt. Ik treed hier de schrijfster Virgina Woolf bij, die zich dat in haar essay ‘ On Being Ill’ ook afvroeg. Het leven loopt lang niet altijd gewoon gezond verder, en beter is om met het gegeven ziekte te leren  omgaan, aan te nemen dat ziekte er gewoon weg bij hoort. Ik ben er elke dag nog mee bezig dat te leren. En de maatschappelijke tegenstand en culpabilisering helpen daarbij niet echt.

Daarom is het belangrijk om het ook eens te horen van een van ’s werelds grootste mediatieleraars, boeddhistische monnik, dichter en mensenrechtenactivist Thich Nhat Hanh. Mocht je het hele boek willen lezen, en kijken of er voor jou passende oefeningen en overpeinzingen in staan, het is uitgegeven bij ten have. Ik mocht deze passage citeren, waarvoor dank. ‘

‘On Being Ill ‘is an essay by Virginia Woolf, which seeks to establish illness as a serious subject of literature along the lines of love, jealousy and battle. Woolf writes about the isolation, loneliness, and vulnerability that disease may bring and how it can make even the maturest of adults feel like children again. (wikipedia)

Citaat Virgina Woolf : 

page1image3310147344

 

Scroll to top
error: Afbeeldingen zijn beschermd !!